De geschiedenis van de Belgische lucifersproductie

Meer dan 160 jaar geschiedenis samenvatten op één pagina maakt het onmogelijk hier volledig te zijn. Met enkele uitzonderingen waren alle fabrieken gevestigd langs de rivier de Dender in het Vlaams gedeelte van midden België.

1835: Balthazar MERTENS start een kleine fosforlucifers produktieeenheid in zijn bestaande schoenpoets fabriek in Lessen. Deze fabriek werd uitgebreid en verplaatst naar Geraardsbergen (Grammont) in 1850. De aankoop van het Zweedse Balköping patent in 1855 bevorderde deze uitbreiding (Merken: The Griffon, The Obelisk).

1850: M. BIDES opent een nieuwe fabriek in Geraardsbergen, die na zijn dood in 1870 wordt voortgezet door Victor DE SCHEYE (V.D.S.)(Merken: The Juggler, silhouet reeks, The Horse).

 

1860: Een tweede lucifersproducerend centrum vestigt zich ongeveer 20 km verder in Ninove, eerst door VAN DEN BOSSCHE, VIOLON & CIE (Merken: Acorn, The Shamrock) later met medewerking van COBBAERT vooraleer de 'Allumetière de Ninove' te worden.

 

Op dat ogenblik produceerden ook nog in Ninove F. Hoebeke (Merken: Anchor with Eagle) en C. DE LANNOIT in Geraardsbergen

 

1870: Meer nieuwe fabrieken vestigden zich in de streek zoals: L. BYL-CAMPEN (Geraardsbergen)(Merken: Red Star) en F. COBBAERT, later met een nieuwe naam 'La Suèdoise'

 

en nog later als: COBBAERT & PROVE om dan overgenomen te worden door de K.E.T. (Köbenhavens Export Tändstikfabrik) in 1907 (Merken: The Lily, The Ermine).

 

In de streek van Gent: ROCHE & CIE.

 

1907: Op dat ogenblik waren volgende nog niet vermelde fabrieken aktief: CAUSSEMILLE & CIE (Gent) , 'Les usines de Denderleeuw', 'La Grammontoise' (Geraardsbergen) en L. COBBAERT (Ninove).

1912: Door de druk uitgeoefend op de Europese markt door Zweedse maatschappijen, besluiten 8 Belgische fabrieken zich te verenigen in de 'Union Allumetière' (U.A.).

 

Bij de aangeslotenen: B. MERTENS, HOEBEKE & CO, KET, VAN DEN BOSSCHE, Usines de Denderleeuw en L. MATTHIJS (Havré).
1920: De overblijvende fabrieken werden één voor één opgekocht door de S.T.A.B. (Svensk Tändsticks Aktiebolaget) geleid door Manager Ivar Kreuger en de Vereniging start onder de handelsnaam F.B.A. (Fabrique Belge d'Allumettes).

 

Onder de opgekochte bedrijven: V. DE SCHEYE, C. DE LANNOIT, L. BYL-CAMPEN, CAUSSEMILLE, ROCHE en Nouvelle Fabrique d'Allumettes (Godarville). Deze concentratie laat enkel Geraardsbergen en Ninove over als productiecentra. Niet tevreden met deze gebeurtenissen blijven toch nog enkele ondernemers bereid om nieuwe vestigingen op te richten.
1920: De Gebroeders MERCKX (Ninove) blijven onhafhankelijk produceren tot in 1970 (Merk: Vervia).
1920: La Sonégienne (Soignies) aktief tot 1930 (Merk: The Black Cat) naar U.A. in 1929.
1921: Gebroeders STEVENS (Ninove): Belga Match fabrieken overname door U.A. in 1925 (Merk: Belga Match)

 

1921: La Coloniale Allumetière (Ninove) produceert tot 1950 (Merken: Radium Match, Congo Match).

 

1923: Nervia Match (Okegem) bestond maar enkele jaren tot 1927.

 

1923: S.A. Lux (Lessen) werd reeds in 1929 door de U.A. overgenomen.
1925: Dendra Match (Denderleeuw) stopt zijn activiteiten in 1927.
1925: Sofalgor (Ninove) is de enige fabriek die na zijn overname door de Swedish Trust S.T.A.B. in 1932 verder blijft produceren.
1929: De reeds bestaande commerciële banden tussen U.A. en F.B.A. (STAB) leidde tot een fusie van de twee bedrijven genoemd: 'Union Allumetière'.
1944: Een nieuw industrieel complex van de U.A. opent zijn deuren na W.O. II in Geraardsbergen met 1600 werknemers. Op bepaalde ogenblikken bezat de Maatschappij meer dan 2000 ha populierenbossen die in de lucifersproduktie werden gebruikt.
1976: U.A. ging over in de N.V. UNAL waarbij tevens de Nederlandse V.H.L.F. fabriek.
1980: De firma verandert van naam en wordt 'UNION MATCH' met verhuizing van de Brusselse kantoren naar Geraardsbergen als enige vestigingsplaats.
 

1997: De huidige officiële benaming zou 'Swedish Match Belgium' zijn mits het niet weer van naam veranderd werd.
1998: Swedish Match Belgium heeft beslist een einde te maken aan de produktie in België, dit maakt een eind aan 150 jaar lucifersproduktie in België.

Met dank aan Pierre Levens voor deze tekst.